Mijn ouders van ruim in de 80 hebben zelf hun internet-storing opgelost. Met behulp van een beeldtelefoon en instructies van een KPN monteur hebben ze de rode en blauwe draadjes zo verbonden dat het weer werkt. Nu kan mijn moeder van 85 haar leerlingen deze week via 'zoom' lesgeven in een webinar. Het gemak waarmee ze zich aanpassen zegt zeker iets over de mindset van mijn ouders maar het zegt ook iets over de aard van de tijd waar we in leven. We worden gedwongen om nieuwe vaardigheden te leren en diegenen met een leergierige basishouding zijn in het voordeel, ongeacht de leeftijd.
Er is een typologie in de veranderkunde die mensen indeelt in drie categorieën als het gaat om de basishouding ten aanzien van verandering. De 'conservatieven' die iedere verandering als een verslechtering beschouwen, de 'positivisten' die iedere verandering als een verbetering beschouwen en de 'relativisten' die stellen dat er in essentie nooit iets wezenlijks verandert. Het leuke van de huidige tijd is dat het helemaal niet uitmaakt welk 'oordeel' we over de verandering hebben. Ongeacht hun basishouding ten opzichte van vernieuwing hebben mijn ouders het te doen met de beeldtelefoon en met 'zoom' en worden ze dus gedwongen om nieuwe vaardigheden te leren als ze willen communiceren met de buitenwereld.
De basishouding die ze hebben bepaalt de aard van hun leerervaring. Deze zal gekleurd zijn door 'sacherijn' en 'tegenzin' als ze terugverlangen naar de goede oude tijd. Als ze geloven dat er in essentie niets verandert dan zal hun leerproces de energie dragen van 'noodzaak' en 'pragmatisme'. Als ze op weg zijn naar een veelbelovende toekomst dan zal hun leerproces waarschijnlijk gevuld zijn met 'opwinding' en 'nieuwsgierigheid'.
De kracht van de verandering is zo groot dat we allemaal weten dat we in beweging moeten komen. We gaan hoe dan ook de vruchten van de verandering proeven. Door onze basishouding ten opzichte van verandering is nu al bekend hoe deze zullen smaken. De conservatieven zullen zeggen 'wrang', de relativisten zullen zeggen 'eetbaar' en de positivisten zeggen waarschijnlijk 'spannend'.
Onze basishouding ten opzichte van verandering wordt ook wel 'ego' genoemd; het vermogen om alle bewegingen van het leven te absorberen in een nagenoeg onveranderlijke persoonlijkheid. Op het niveau van ego is de uitkomst van deze crisis al lang bekend. Sommigen zullen teleurgesteld zijn, anderen zullen onaangedaan zijn en weer anderen zullen enthousiast zijn. De persoonlijkheid blijft hoe dan ook intact als het aan het ego ligt.
Echte vernieuwing ligt op een ander niveau. Het heeft niets te maken met de turbulentie van de buitenwereld. Het heeft niets te maken met mijn ouders die een positivistisch ego hebben en altijd leergierig zullen blijven. Het gaat voorbij aan de basishouding die we hebben ten aanzien van een veranderende buitenwereld. Echte vernieuwing komt van binnenuit en passeert het ego als een onbeduidende passant. Echte vernieuwing is zo radicaal onpersoonlijk dat het door het ego als 'wreed' en 'onachtzaam' wordt gezien.
De huidige verandering zal door vele ego's gewoon geabsorbeerd worden in een basispatroon. Als je extra sacherijnig bent of extra onverschillig of extra energiek dan lijkt het alsof er iets vernieuwends gaande is maar de kans is groot dat je gewoon je ego programma volgt. Het wordt pas interessant als je in de war raakt over jezelf, als je de eigen reacties op de verandering niet meer kan plaatsen, als je basispatroon in de war geschopt wordt, als je onzeker wordt, als je ego in de knel raakt, als je jezelf niet meer helemaal herkent. Dan klopt vernieuwing aan de deur, wordt de toekomst ineens onzeker en ontstaat er ruimte voor een frequentie die ons ego overstijgt.
De meeste turbulentie van dit moment heeft weinig te maken met vernieuwing, het is ons ego dat anticipeert op de bewegingen van het leven. We zijn teveel 'in control' met zijn allen om vernieuwing toe te laten. Als er in de toekomst al een vernieuwingsslag gaat plaatsvinden dan zal die te herkennen zijn aan een collectieve staat van verwarring en echte paniek. Ons collectieve ego kan gerust gaan slapen, daar zijn we nog lang niet....