Zij gaat het niet doen. Daar is ze te trots voor. Ze is wel gekwetst en stiekem ook verdrietig maar dat zal je niet aan haar merken. Ze stapt er wel weer overheen want dat is hoe ze dit altijd doet. Als ik zeg dat ik vind dat ze het er wel degelijk over moet hebben haalt ze haar schouders op en mompelt ze iets als ‘ik sta schaakmat, als ik hierop inga dan kom ik eruit als de kleinzielige heks’. Op het oog lijkt het een onschuldig incident dat de Happinez van afgelopen week is verschenen met op de voorkant een portret van Susan Smit met daaronder pontificaal de titel van Sara’s boek ‘Een ode aan magie’. Als ik iets verder kijk dan is er echter meer aan de hand.
Begrijp me goed. Ik ken Sara goed genoeg om te weten dat ze het niet ambieert om met andere vrouwen in een glossy te staan. Als ze het voor het zeggen had dan zou ze kiezen voor een ander medium. Toch steekt het omdat ze weet dat meerdere vrouwen die op de foto’s verschijnen inclusief de hoofdredactie in het bezit zijn van haar boek. Welkom in de wondere wereld van vrouwelijke concurrentie. Waar mannen hun testosteron in de loop der eeuwen verspild hebben aan competitie hebben vrouwen de kunst van concurrentie geperfectioneerd.
Waar competitie vaak een openlijke krachtmeting is zijn diegenen die goed zijn in concurreren vaak meester in het verborgen steekspel. Als Sara het spel ‘open’ speelt dan zal ze waarschijnlijk iemand met een neerbuigende intonatie in haar stem horen verklaren dat het allemaal geheel toevallig is en dat je dit soort titels nu eenmaal niet kan claimen als je eigendom. Ze zal de onschuld als ‘schild’ ontmoeten. Als ze gaat concurreren dan gebruikt ze de uiting van de Happinez als een springplank voor haar eigen boodschap. Dan zegt ze iets als ‘wat ontzettend bijzonder dat het onderwerp van mijn boek wordt opgepikt door de mainstream media en dat Susan Smit die ik mijn boek heb gegeven zelfs promotie maakt voor mijn titel’. Dan wordt ze vals en dat is precies wat vrouwen in conflicten al eeuwen met elkaar doen; elkaar ‘vals’ maken. Laten we hier niet te lichtzinnig over doen want dit is precies het aandeel dat vrouwen zelf hebben in hun eigen glazen plafond. Ze houden elkaar klein en verbergen zich achter hun zogenaamde onschuld.
Ja ik weet het, nou moet ik als man uitkijken voor wat ik ga zeggen want ‘wij mannen zijn ook geen lieverdjes geweest in deze dynamiek’. Ik weet het en dus zijn wij verantwoordelijk voor het zelfonderzoek dat wij te doen hebben en ik weet nu al dat het niet fraai is wat we gaan tegenkomen in het diepe duister van het patriarchaat. Ik beloof dat ik deze zelfscan zal doen en dat ik andere mannen zal uitnodigen hetzelfde te doen. Dan blijft alleen nog de verantwoordelijkheid van de vrouw naar zichzelf over.
In de betreffende Happinez staat in een roze kader precies geformuleerd waar wat mij betreft de vrouwelijke uitdaging echt ligt. Onder ‘ode aan de spirituele vrouw’ staan elf prachtige archetypes van de oer-vrouw opgesomd; de sjamane, de vroedvrouw, de wilde vrouw, de natuurvrouw, de strijdster, de heler, de priesteres, de kruidenvrouw, de wisdomkeeper, de magische heks, de wijze vrouw. Dit zijn termen met een hoog aspiratieniveau waar een gemiddelde marketeer blij van gaat kwispelen. Als vrouw zou ik ook op deze ‘heksenkar’ willen springen om me mee te laten voeren naar de Godinnenwereld.
Op een meer realistisch niveau is het naar mijn mening echter zeer schadelijk omdat al deze streefbeelden verhinderen dat vrouwen hun schaduwwerk doen. Als ik stel dat de man in essentie belangeloos, dienstbaar, heldhaftig, wijs, dapper, ridder, sjamaan, tovenaar, alchemist en koning is dan kom ik ergens op mijn pad zeker een vrouw tegen die me zal wijzen op de angstige, gewelddadige, seksistische, zwakke, pietluttige klojo die ik ook ben. Daarmee wordt een poort geopend voor echte heling. Een mogelijkheid om alle aspecten van mijn wezen welkom te heten. Daarom gun ik het vrouwen dat ze naast het roze kader ook zicht krijgen op het zwarte kader waarin hun schaduw beschreven staat. Ik zet daar als eerste ‘de valse onschuldige’ in ter overdenking en de rest laat ik aan de vrouw omdat ik weet dat ze heel goed in staat is om dit werk zelf te volbrengen.
Sara en ik hebben jarenlang schaduwwerk gedaan met de methode ‘schaduwparel’ die wij zelf ontwikkeld hebben. In beginsel konden alleen mannen deze methode doorlopen omdat zij niet gehinderd werden door een collectieve onschuld. Als man ben je er al jong van doordrongen dat je niet onschuldig bent en dat geeft gek genoeg alle ruimte voor schaduwwerk. Het heeft minstens drie jaar geduurd voordat het de eerste vrouwengroep echt lukte om de eigen schaduw onder ogen te zien. Vaak met een blik van afgrijzen durfden deze echte heldinnen de demon van het vrouwelijke in het gezicht te kijken. De echte heks waarin de werkelijke kracht van de vrouw verborgen is. In onze groepen is er nu geen onderscheid meer tussen man en vrouw in het onderkennen van schaduw.
Kennelijk is er collectief nog iets in balans te brengen gezien de eenzijdige benadering van de vrouw in deze editie van de Happinez. Ik weet dat Sara zich in een vreemde positie bevindt. Als ze zich beklaagt dan komt ze andere vrouwen tegen die haar best willen steunen in slachtofferschap. Dan krijgt ze te maken met de eeuwigdurende dynamiek van vrouwen die andere vrouwen verwijten maken. Als ze een reactie geeft dan wordt deze al snel als ‘vals’ en ‘pietluttig’ gekwalificeerd. Als ze niets doet blijft het thema bestaan en roepen andere vrouwen haar op zich uit te spreken zonder dat ze kan rekenen op hun onvoorwaardelijke steun. Als ze mij deze blog laat publiceren lijkt het alsof ze zelf niet in staat is om haar eigen boontjes te doppen. Laat ik vooropstellen dat ik Sara extreem bekwaam vind om haar eigen punt te maken. Het is een vrouw die voorgaat in echt vrouwelijk leiderschap juist omdat ze haar schaduwwerk heeft aangedurfd. Zij is allesbehalve ‘onschuldig’ kan ik als partner van haar melden en ze zal dit zelf beamen.
Het is verleidelijk om het te beschouwen als een storm in een glas water, iets waarover je eigenlijk je schouders moet ophalen om het vervolgens van je af te laten glijden. Het is echter een te helder voorbeeld van een giftige dynamiek die al heel lang speelt en die nooit aan de orde gesteld wordt. Ik kon dit voorbeeld niet laten liggen en heb dit blog geschreven en aan Sara toestemming gevraagd voor publicatie waarna ze bereid was te poseren voor een foto.
In de naam Happinez is ‘Inez’ de naam van de oprichtster verwerkt. Als reflectie deskundige kon ik het niet nalaten om de archetypische betekenis van deze naam op te zoeken; ‘heilig’, ‘zonder schuld’, ‘rein’ en ‘kuis’. Dit zijn stiekem de kwalificaties die door het patriarchaat aan het vrouwelijke zijn toebedeeld. Het is tijd dat deze collectieve vrouwelijke schaduw eindelijk doorbroken wordt zodat de echte vrouwelijke kracht vrij kan komen.
Ik wens ons allen, vrouwelijk, mannelijk, non-binair en anderszins een eerlijk zelfonderzoek toe.
Sven